Als je te horen krijgt dat je kanker hebt stort zowat je wereld in. Hoeveel mensen kunnen daar niet van meespreken? Ga maar eens op een doordeweekse dag in de wachtzalen kijken van een afdeling oncologie van een ziekenhuis.
Maar de meeste mensen zitten daar niet alleen.
Het is soms aandoenlijk om de koppeltjes daar te zien zitten in de wachtzaal.
In het leed vindt men elkaar. Je partner is ernstig ziek en je voelt een appèl om voor hem of haar te zorgen. Maar je ziet soms ook wel mensen alleen zitten.
Misschien gaat het om mensen die alleen nog dienen te worden opgevolgd (‘op controle moeten komen’) en van wie de partner en zijzelf het niet meer zo nodig vinden om mee te gaan.
Vaak zie je dat het om twee generaties gaat. Kinderen die hun ouders vergezellen of omgekeerd. Maar dat ligt al enigszins anders.
Wanneer je ernstig ziek wordt is de nabijheid van een partner die voor je zorgt van onschatbare waarde. Je moet alle onderzoeken niet alleen ondergaan. Je partner is elke dag bij jou. Je slaapt samen, je leeft samen.
Maar wat als je geen partner hebt? Dan sta je er alleen voor. Wie gaat met jou mee voor de onderzoeken? Wie vangt je op bij slecht nieuws? Wie vergezelt je op de dagen van de chemotherapie? Wie is er bij je als je doodziek bent van de chemo? Maar het kan soms ook complexer zijn dan dat.
Stel, je bent een alleenstaande man of vrouw met een paar kinderen. De kinderen zijn volwassen en het huis uit. Ze hebben hun eigen gezin, hun eigen zorgen, hun eigen leven. Je hebt een relatie achter de rug en hebt er even over gedaan om over de breuk of het verlies te geraken. Je bent al enkele jaren alleen, enkele contacten gehad, maar het bleek steeds niet de persoon die bij je paste.
En dan, eindelijk heb je iemand ontmoet met wie je denkt dat het kan lukken. Het zit goed, maar je kent elkaar nog niet heel goed. Je partner heeft ook een relatie achter de rug en hoopt ook om nog de rest van het leven gelukkig te kunnen beleven aan de zijde van een partner. Maar het zit goed. Het klikt, jullie hebben dezelfde interesses, jullie verstaan elkaar. En plots krijg je te horen dat je een ernstige ziekte hebt.
Wat moet er dan allemaal door je heen gaan? Het geluk lachte je eindelijk toe en plots krijg je die klap. Maar je denkt niet alleen aan jezelf. Je denkt ook aan je nieuwe partner. Hij of zij had zich wel wat anders voorgesteld bij een nieuwe relatie. Misschien heeft hij of zij het allemaal al eens meegemaakt en je bent bang dat het teveel is voor je partner om opnieuw moeten vechten.
-Zeg ik het direct? -Wanneer zeg ik het? -Hoe gaat hij of zij reageren?
Je kan de steun van een partner wel gebruiken in de lijdensweg die volgt. -Maar gaat hij of zij die willen bieden? -Gaat hij of zij die kúnnen bieden?
Bij die vragen sta je (net als zovele anderen) niet stil, tot je ermee geconfronteerd wordt.
Ik heb geen directe antwoorden op die vragen. Ik denk dat niemand die heeft. Het enige wat je kan doen is onderzoeken hoe het voor jezelf en je partner is.
-Wat verwacht ik van deze relatie? -Wil ik mijn nieuwe partner hierbij ? -Of reken ik vooral op mijn kinderen? -Of reken ik op een vriend of vriendin? -Misschien wil ik juist niemand te kortbij. -Wat verwacht hij van een relatie? -Wat kan hij of zij (nog) aan? -Hoe kijkt je partner aan tegen ziekte -Hoe gaat hij / zij om met tegenslagen?
Als ik je één ding kan aanraden: vul de reactie van de ander niet vooraf in. We zijn geneigd de ander, zeker wanneer we die nog niet zo lang kennen, te sparen en ons lot alleen te dragen. We gaan nadenken, blijven nadenken en wachten om het nieuws te brengen.
Het beste wat je kan doen is het zo gauw mogelijk bespreken. Ga ervan uit dat je partner zal schrikken en tijd zal nodig hebben om het nieuws te verteren.
Ga ook niet teveel voort op de eerste reactie. Je zou niet de eerste zijn die eerst blij is dat de partner zo positief reageerde om nadien vast te stellen dat hij of zij het voornemen niet kan waarmaken.
Maar ook omgekeerd: Laat je partner niet plots vallen omdat hij of zij moeite heeft met het nieuws en niets kan of durft beloven.
Meestal, als de eerste klap is verwerkt, kiezen mensen ervoor om te doen wat ze kunnen. Wat dit is zal wel erg verschillen van persoon tot persoon. Het is een cliché, maar praten is de enige verstandige weg.
Praten, niet te snel conclusies strekken, kansen geven en je realiseren dat de ander ook niet altijd weet waar hij of zij best mee doet.
Bij de uitdrukking die zo vaak gebruikt wordt ‘er samen door moeten’ is het woord ‘samen’ heel belangrijk.
Maar die ‘samen’ impliceert ook dat jullie beide in hetzelfde bootje zitten, beide gevoelens van angst en verdriet kennen en beide steun kunnen gebruiken en steun kunnen geven. Of, en dat is niet onbelangrijk, samen steun kunnen gebruiken van derden.
Luc Maatschappelijk werker
REACTIES:Mooi gezegd Luc, samen komen we erdoor. Ons is het ook overkomen gelukkig is het heel goed afgelopen. Volgens de specialist hoeven we ons geen zorgen meer te maken. Op die moment leer je mekaar kennen het was voor ons een test, onze liefde is er door gesterkt. dat heb je goed gezien Door Felix uit Kasterlee
Het is soms aandoenlijk om de koppeltjes daar te zien zitten in de wachtzaal.
